Co wspólnego mają choroby stawów i próchnica? Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego lekarze przed zabiegiem operacyjnym u pacjenta, często zwracają się do stomatologa z prośbą o usunięcie „ognisk zapalnych”? W literaturze naukowej od dawna dostrzega się konsekwencje ogólnoustrojowe wynikające z zaniedbania jamy ustnej. Dlatego tak ważne jest, aby uświadomić sobie istnienie tego problemu, znać jego potencjalne skutki.
Choroba odogniskowa to termin używany w medycynie, który odnosi się do schorzeń ogólnych wywołanych przez infekcję w określonym ognisku chorobowym w organizmie. Tego typu choroba często rozwija się w wyniku niewyleczonych infekcji lub zaniedbań w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych, które mogą wydawać się mało groźne, ale mają istotny wpływ na zdrowie całego organizmu.
Jak powstaje ognisko chorobowe?
Ognisko chorobowe to miejsce w organizmie, w którym rozwija się przewlekły stan zapalny. Może ono znajdować się w różnych tkankach i narządach:
- zębów i przyzębia – np. głębokie ubytki próchnicowe, zęby z martwą miazgą, ropnie, zapalenia przyzębia,
- zatok przynosowych – przewlekłe zapalenie zatok,
- migdałków podniebiennych – stany zapalne związane z anginą lub innymi infekcjami,
- przewodu pokarmowego – np. wrzody, choroby zapalne jelit,
- skóry – przewlekłe rany lub zmiany skórne.
W 90% ogniska zakażenia są zlokalizowane w obrębie głowy. Wg badań migdałki oraz zęby i tkanki przyzębia stanowią aż do 80% stwierdzonych ognisk pierwotnych. Cechą charakterystyczną ogniska zapalnego jest to, że często pozostaje ono niezauważone przez dłuższy czas, ponieważ objawy mogą być niewielkie lub niespecyficzne.
Mechanizm choroby odogniskowej
Mechanizm działania choroby odogniskowej opiera się na rozprzestrzenianiu się patogenów (np. bakterii, wirusów) lub ich toksyn z ogniska zapalnego do innych części organizmu. Może to prowadzić do reakcji zapalnych w odległych narządach lub układach, które na pierwszy rzut oka nie mają związku z pierwotnym miejscem choroby. Choroba odogniskowa może mieć przebieg ostry lub utajony. Bardziej ostry przebieg pojawia się częściej u dzieci – związane jest to z różnicą w odporności. Udowodnione problemy zdrowotne związane z chorobą odogniskową to:
- zapalenia stawów,
- problemy skórne, takie jak egzema lub pokrzywka, trądzik,
- choroby nerek lub wątroby,
- cukrzyca,
- zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, np. zapalenie wsierdzia, zawał serca
- schorzenia neurologiczne, np. migreny, przewlekłe zmęczenie, udar mózgu,
- poronienia i niska masa urodzeniowa,
Leczenie choroby odogniskowej
Rozpoznanie choroby odogniskowej wymaga dokładnego badania lekarskiego, często obejmującego diagnostykę obrazową (np. RTG zębów, tomografię zatok) oraz badania laboratoryjne w celu wykrycia stanu zapalnego w organizmie.
Leczenie polega przede wszystkim na usunięciu ogniska zapalnego. W zależności od lokalizacji i przyczyny może to obejmować:
- leczenie stomatologiczne (np. usunięcie zęba, leczenie kanałowe),
- leczenie chirurgiczne (np. usunięcie migdałków, drenaż zatok),
- stosowanie wspierającej antybiotykoterapii w celu zwalczenia infekcji.
Dodatkowo ważne jest wzmocnienie układu odpornościowego poprzez zdrową dietę, odpowiednią ilość snu i redukcję stresu.
Profilaktyka
Aby uniknąć chorób odogniskowych, warto:
- regularnie odwiedzać dentystę i leczyć wszelkie problemy stomatologiczne,
- dbać o higienę jamy ustnej w domu i w gabinecie wg zaleceń higienisty/-tki,
- diagnozować i leczyć przewlekłe infekcje, np. zapalenie zatok czy migdałków,
- wzmacniać odporność organizmu.
Choroba odogniskowa to problem, który często jest niedoceniany, a jego skutki mogą być poważne. Regularne badania kontrolne i szybka reakcja na wszelkie przewlekłe stany zapalne to klucz do zachowania zdrowia i uniknięcia poważniejszych komplikacji. Jeśli zauważasz u siebie nawracające infekcje lub przewlekłe dolegliwości, warto skonsultować się z odpowiednim lekarzem w celu dokładnej diagnostyki.
